Stem-A Fen ve Teknoloji Alanında Yapılmış Lisansüstü Tezlerin Analizi
Öz
Amaç – Bu çalışmada STEM-A eğitimi alanında yapılmış lisansüstü tezlerin analizi yapılmaya çalışılmıştır. STEM dünyada artan bir eğilim gösteren eğitim anlayışlarından biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Fen, teknoloji, mühendislik ve matematik olarak karşımıza çıkan bu kavrama zamanla sanat (art) kavramı da eklenmiştir. Ancak uygulamada sanat kavramı çok fazla ilgi görmemiştir. Nitekim bu çalışmada da sanat boyutuna ilişkin lisansüstü tezlere rastlanılmamıştır.
Tasarım/metodoloji/yaklaşım – Çalışmada nitel araştırma yaklaşımlarından doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Bu bağlamda incelenen lisansüstü tezler, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'nın tez veri merkezi aracılığıyla erişilmiştir. Bu belgelerde Türkçe anahtar kelime olarak "STEM" kullanıldı, aynı zamanda tezler aranırken eğitim-öğretim ve fen bilgisi eğitimi de diğer anahtar kelimeler olarak tarandı. YÖK tez merkezinde yer alan 2013-2023 yılları arasında STEM-A konusunda yapılan lisansüstü tezlerin tam metinlerinden 60’ı yüksek lisans 5’i doktora olmak üzere toplamda 65 lisansüstü çalışmaya erişim sağlandı.
Bulgular – Çalışma sonunda tezlerin 2018-2019 yılları arasında yoğunlaştığı, yüksek lisans tezlerinin baskın olduğu, danışanların cinsiyet bakımından ağırlıklı olarak kadınlardan oluştuğu, danışmanların unvanlarının homojen dağılım gösterdiği hem nitel hem de nicel yöntemlerin işe koşulduğu, karma yöntemlere çok az yer verildiği, verilerin anket-ölçek ve görüşmeler yoluyla önemli ölçüde toplandığı, örneklemin ise ortaokul öğrencilerinin ağırlıklı olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.
Özgünlük/değer – Çalışma ile alan yazında yapılmış lisansüstü tezlerin bir arda verilmesi, yeni yapılacak araştırmalara ışık tutması bakımlarından önemli olduğu düşünülmektedir. Bu önemden dolayı araştırmada lisansüstü çalışmaların hangi alanlarda yoğunlaştığı, yöntem ve veri toplama araçlarının neler olduğu, danışman ve danışan demografik yapısının nasıl olduğu, örneklem ve analiz birimlerinin nasıl eğilimler gösterdiği amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimler:STEM-A Eğitimi, Fen ve Teknoloji, Lisansüstü Eğitim.
Makaleyi indirmek için[Tam Metin]
Kaynakça
Akgündüz, D. & Ertepınar, H. (2015). STEM-A Eğitimi Türkiye Raporu “Günün Modası Mı Yoksa Gereksinim Mi? İstanbul: Scala Basım.
Akgündüz, D., Aydeniz, M., Çakmakçı, G., Çavaş, B., Çorlu, M.S., Öner, T., & Özdemir, S. (2015). STEM-A eğitimi Türkiye raporu. (Ed.: D. Akgündüz ve H. Ertepınar). İstanbul: Scala Basım.
Altunel, M. (2018). STEM-A Eğitimi ve Türkiye: Fırsatlar ve Riskler. SETA Perspektif, Temmuz, 2018.
Aydın-Günbatar, S. & Tabar, V. (2019). Türkiye’de Gerçekleştirilen STEM-A Araştırmalarının İçerik Analizi. YÜ Eğitim Fakültesi Dergisi (YYU Journal of Education Faculty), 2019; 16(1):1054-1083.
Aysal, N. (2005). Anadolu da Aydınlanma Hareketinin Doğuşu: Köy Enstitüleri. Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 9:35.
Becker, K. & Park, K. (2011). “Effects of Integrative Approaches Among Science, Technology, Engineering, Andmathematics (STEM-A) Subjects On Students' Learning: A Preliminary Meta-Analysis. Journal of STEM-A Education: Innovationsand Research, 12:5-6, 23.
Bybee, R. W. (2010). What is STEM-A Education? Science, 329-996.
Ceylan, S. (2014). Ortaokul Fen Bilimleri Dersindeki Asitler ve Bazlar Konusunda Fen, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik (FETEMM) Yaklaşımı ile Öğretim Tasarımı Hazırlanmasına Yönelik Bir Çalışma. Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
Chute, E. (2009). STEM-A Eğitimi Dallanıyor. Pittsburgh Gazete Sonrası, 2009.
Cohen, L., Manion, L. & Morrison, K. (2007). Research Methods in Education. Newyork: Taylor & Francis Group.
Çorlu, M. S., Capraro, R, M.& Capraro, M. M. (2014). FeTeMM Eğitimi ve Alan Öğretmeni Eğitimine Yansımaları. Eğitim ve Bilim, 39:171, 74-85.
Gencer, A. S. (2015). Fen Eğitiminde Bilim ve Mühendislik Uygulaması: Fırıldak Etkinliği. Araştırma Temelli Etkinlik Dergisi, 5:1, 1-19.
Gökçe, O. (2006). İçerik Analizi- Kuramsal ve Pratik Bilgiler. Ankara: Siyasal Kitabevi.
Günüç, S., Odabaşı, H. F. & Kuzu, A. (2013). 21. Yüzyıl Öğrenci Özelliklerinin Öğretmen Adayları Tarafından Tanımlanması: Bir Twitter Uygulaması. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9:4, 436-455.
Honey, M., Pearson G. & Schweingruber, H. (2014). STEM-A Integration in K-12 Education, Status, Prospects, and An Agenda For Research, Washington, DC: The National Academy Press.
Millî Eğitim Bakanlığı (2018). Türkçe Eğitimi Anabilim Dalı Geliştirmeye Yönelik Öneriler. Millî Eğitim Bakanlığı.
NAE & NRC. (2009). Engineering in K-12 Education Understanding the Status and Improving the Prospects. DC: National Academies Press.
National Research Council [NRC]. (1996). National Science Education Standards: Observe, Interact, Change, Learn. Washington, DC: The National Academy Press.
National Research Council [NRC]. (2012). A Framework For K-12 Science Education: Practices, Crosscutting Concepts, and Coreideas. Washington DC: The National Academic Press.
Özdemir, O. (2010). Fen ve Teknoloji Öğretmen Adaylarının Fen Okuryazarlığının Durumu. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 7:3, 42-56.
STEM-A, (2017). STEM-A Eğitimi Öğretmen El Kitabı. MEB, 2017. https://dspace.ceid.org.tr/xmlui/handle/1/1342 erişim adresi.
Şahin, A., Ayar, M. C. & Adıgüzel, T. (2014). Fen, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik İçerikli Okul Sonrası Etkinlikler ve Öğrenciler Üzerindeki Etkileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14:1, 297-322.
Timur, B. & İnançlı, E. (2018). Fen Bilimleri Öğretmen ve Öğretmen Adaylarının STEM-A Eğitimi Hakkındaki Görüşleri. Uluslararası Bilim ve Eğitim Dergisi-International Journal Of Science And Education, 1:1, 48-66.
TÜSİAD (2017). 2023’e Doğru Türkiye’de STEM-A Gereksinimi, İstanbul: TÜSİAD Eğitim Raporu.
Uğraş, M. (2017). Okul Öncesi Öğretmenlerinin STEM-A Uygulamalarına Yönelik Görüşleri. JONPES, 1:1, 39-54.
Ünal, S., Çoştu, B. & Karataş, F. Ö. (2004). Türkiye de Fen Bilimleri Eğitimi Alanındaki Program Geliştirme Çalışmalarına Genel Bir Bakış. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24:2.
Yıldırım, A. & Şimşek H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yıldırım, A. & Şimşek H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yıldırım, B. & Altun, Y. (2015). STEM-A Eğitim ve Mühendislik Uygulamalarının Fen Bilgisi Laboratuar Dersindeki Etkilerinin İncelenmesi. El-Cezeri Journal Of Science And Engineering, 2: 2.
Kaynak Göster
Yılmaz, S. (2023). Analysis of Graduate Theses on STEM-A Science and Technology. Turkish Journal of Qualitative Research, 3(2), 47-61