Osmanlı Devleti İktisadi Hayatının Gelişimi

1 Temmuz, 2021

 

Yazarlar: Mahmut Turan

Öz

Amaç – Osmanlı Devleti'nin maliye alanına yönelik yapılan bu çalışma tarihi perspektif açısından incelendi. Makalenin yazılış amacı devletin ekonomi alanında nasıl bir sistem uyguladığını ortaya çıkarmaktı.

Tasarım/metodoloji/yaklaşım – Bu makale hazırlanırken betimsel analiz yöntemi uygulandı. Bu konuda daha önce yapılan çalışmalar araştırılarak dokümanlar oluşturuldu.

Bulgular – Osmanlı Devleti'nde iktisadi hayat sistemli ve teşkilatlı bir yapıya sahipti. Daha henüz XIV. yüzyılda devletin maliyeden sorumlu olarak defterdar adlı birini görevlendirmesi ve bu kişiye bağlı olarak çeşitli kalemlerin bulunması sistemli bir yapının en önemli kanıtıydı. Devletin uyguladığı vergi sisteminde dönemin şartları ve din kuralları etkiliydi ve vergi miktarları dönemsel farklılıklar gösteriyordu.

Özgünlük/değer – Osmanlı Devleti'nin kuruluşundan yıkılışına kadar geçen yaklaşık altı yüz yıllık sürede hayvancılıkla başlayan ekonominin temeli zamanla sanayileşmeye doğru yöneldi. Hayvancılığa bağlı olarak dokuma ve deri sanayi hızlı bir şekilde gelişti. XIX. yüzyılda Osmanlı sınırları göz önünde bulundurulunca ekonominin büyüklüğü ve demir yollarının uzunluğu teşkilatlı bir yapıyı ortaya çıkarıyor.

Anahtar Kelimler: Osmanlı Devleti, Ekonomi, Sanayi, Vergi

Makaleyi indirmek için[Tam Metin]

Kaynakça

Akdağ, M. (1999). Türkiye’nin İktisadî ve İçtimaî Tarihi. Ankara: C. 1, Barış Yayıncılık.

Akdağ, M. (1999). Türkiye’nin İktisadî ve İçtimaî Tarihi. Ankara: C.2, Barış Yayıncılık.

Akgündüz, A. (1990). Osmanlı Kanunnâmeleri ve Hukukî Tahlilleri. İstanbul: C.1, Fey Vakfı Yayınları.

Akyıldız, A. (1996). Osmanlı Finans Sisteminde Dönüm Noktası: Kâğıt Para ve Sosyo-Ekonomik Etkileri. İstanbul: Eren Yayınları.

Becermen, C. (2008). Klasik Dönem Osmanlı Vergi Sistemi ve Vergi Türleri. Ankara: Epamat yayıncılık.

Bülbül, Z. (2009). Osmanlı Müesseseleri ve Medeniyeti Tarihi. Ankara: Nobel Yayıncılık.

Cezar, Y. (1988). Osmanlı Maliyesinde Bunalım ve Değişim. İstanbul: Alan Yayıncılık.

Cin, H. (1985). Osmanlı Toprak Düzeni ve Bu Düzenin Bozulması. İstanbul: Boğaziçi Yayınları.

Çağatay, N. (1947)."Osmanlı İmparatorluğunda Reayadan Alınan Vergi ve Resimler". Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi.C.5.

Eagleton, C.- Williams, L. (2011). Paranın Tarihi. (Çev. Fadime Kahya). İstanbul:Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.

Güran, T. (2011). "Tanzimat Dönemi Osmanlı Maliyesi", İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası. Cilt 49. İstanbul.

Genç, M. (2013). Osmanlı İmparatorluğunda Devlet ve Ekonomi. Ankara: Ötüken Yayınları. 6.Baskı

Gölen, Z. (2002). “Osmanlı Barut Üretim Merkezi: Baruthâne-i Âmire”. Türkler Ansiklopedisi. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.

Göçer L. (1964). XVI-XVII. Asırlarda Osmanlı İmparatorluğunda Hububat Meselesi ve Hububattan Alınan Vergiler. İstanbul: İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Yayınları.

İnalcık, H. (1995). Osmanlı İmparatorluğu Klasik Çağ (1300-1600). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

İnalcık, H. (2004). Osmanlı İmparatorluğu’nun Sosyal ve Ekonomik Tarihi. C.1.İstanbul: Eren Yayınları.

İnalcık, H. (2004). Osmanlı İmparatorluğu’nun Sosyal ve Ekonomik Tarihi.C.2.İstanbul: Eren Yayınları.

İnalcık, H. (1993). "Osmanlılarda Cizye". İslam Ansiklopedisi.C.8.İstanbul:Türkiye Diyanet Vakfı.

Karatepe, Ş. (2003). “Osmanlı’da Devlet Yönetimi”. Osmanlı Ansiklopedisi. İstanbul: Ağaç Yayıncılık.

Kazıcı, Z. (2005). Osmanlı'larda Vergi Sistemi. İstanbul: Bilge Yayınları.

Koç, Ü. (2002). "Klasik Dönem Anadolu Sanayii Üzerine Bir Değerlendirme", Türkler Ansiklopedisi. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.

Kütükoğlu, M. S. (2020). Osmanlı'nın Sosyo-Kültürel ve İktisadi Yapısı. Ankara: Türk Tarih Kurumu.

Mustafa Nuri Paşa. (1992). Netayicül Vukuat Kurumları ve Örgütleriyle Osmanlı Tarihi, C. III- IV, (Sadeleştiren: Neşet Çağatay). Ankara: Türk Tarih Kurumu.

Nedkoff, C. B. (1944). Osmanlı İmparatorluğunda Cizye (baş vergisi), Ankara: Türk Tarih Kurumu.

Özdemir, R. (1998). XIX. Yüzyılın İlk Yarısında Ankara, Ankara: Türk Tarih Kurumu.

Öztürk, M. (2002). “Osmanlı Dönemi Fiyat Politikası ve Fiyatların Tahlili”, Türkler Ansiklopedisi, C. 10.Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.

Öztürk, M. (2010). Tarih Felsefesi Ankara: Akçağ Yayıncılık.

Pamuk, Ş. (2000). Osmanlı İmparatorluğu’nda Paranın Tarihi. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.

Pamuk, Ş. (2010). Osmanlı Ekonomisi ve Kurumları. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.

Pamuk, Ş. (2009). Osmanlıdan Cumhuriyete Küreselleşme, İktisat Politikaları ve Büyüme. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.

Pakalın, M. Z. (1993). Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Milli Eğitim Yayınları.

Sahillioğlu, H. (1989). “Akçe” İslam Ansiklopedisi, C. 2.İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.

Sarıçam, İ. Erşahin, S. (2006). İslam Medeniyeti Tarihi, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı.

Tabakoğlu, A. (1993). “Osmanlı İktisat Sistemi”, Osmanlı Ansiklopedisi, C. 5.İstanbul: Ağaç Yayınları.

Tabakoğlu, A. (1994). Türk İktisat Tarihi. II. Baskı. İstanbul: Dergâh Yayıncılık.

Terzi, A. (2015). Osmanlı İktisat Tarihi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları.

Uzunçarşılı, İ. H. (1997). Osmanlı Tarihi, C.3. Ankara: Türk Tarih Kurumu.

Zeytinoğlu, E. (1976). İktisat Tarihi. İstanbul: Met/er Matbaası.

Kaynak Göster

Turan, M. (2021). The Development of Economic Life in the Ottoman State. Turkish Journal of Qualitative Research, 1(1), 30-46.